Vô sinh - Chuyện không của riêng ai

Vô sinh là vấn đề ngày càng được quan tâm ở tất cả các nước trên thế giới. Ở Việt Nam tỷ lệ vô sinh khoảng 13%, và là một trong những vấn đề được xã hội và ngành y tế quan tâm đặc biệt.

Vô sinh là gì? Là tình trạng không có thai sau một năm chung sống vợ chồng mà không áp dụng một biện pháp tránh thai nào. Ngoài thời gian một năm như trên, với các trường hợp bất thường như vô kinh, rong kinh, kinh thưa, chồng liệt dương... thì cần khám và điều trị sớm hơn. Vô sinh được chia thành vô sinh nguyên phát (vô sinh I) là vô sinh ở phụ nữ chưa có thai lần nào, hay vô sinh thứ phát (vô sinh II) là vô sinh ở phụ nữ đã có thai ít nhất một lần. Nguyên nhân vô sinh Người ta chia vô sinh làm 2 nhóm, vô sinh nam và vô sinh nữ. Theo một số nghiên cứu, tỷ lệ vô sinh giữa nam và nữ tương đương nhau khoảng 40%, và 20% nguyên nhân chung của cả vợ và chồng. Còn một số trường hợp khác, vô sinh mà không tìm được nguyên nhân. Qua một số nghiên cứu tại bệnh viện Phụ sản Trung ương, tỷ lệ vô sinh nữ khoảng 54,5%, vô sinh nam chiếm 35,6%, vô sinh không rõ nguyên nhân chiếm 9,9%. - Nguyên nhân vô sinh phía nữ: Rối loạn phóng noãn, không phóng noãn: có nhiều nguyên nhân gây rối loạn phóng noãn như buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung, rối loạn nội tiết, một số bệnh bẩm sinh... Rối loạn sự thâm nhập của tinh trùng: do viêm nhiễm ở âm đạo, cổ tử cung hay niêm mạc tử cung gây nên rối loạn này. Rối loạn sự thụ tinh: sự rối loạn này có thể do bất thường tại noãn làm tinh trùng không thể xâm nhập vào noãn, hay do chất lượng tinh trùng không tốt cũng ảnh hưởng đến quá trình thụ tinh. Rối loạn quá trình làm tổ của trứng: thường do niêm mạc tử cung viêm, không phát triển tốt, do các chấn thương ở niêm mạc tử cung gây dính, hay do bất thường tử cung, u xơ tử cung, polype buồng tử cung gây ra. Ngăn cản sự gặp của tinh trùng và noãn: thường do viêm tắc vòi tử cung, làm ngăn cản quá trình tinh trùng gặp noãn. Đây là nhóm nguyên nhân có thể dự phòng tốt khi chúng ta hạn chế được phá thai ngoài ý muốn, thực hiện vô khuẩn tốt trong các thủ thuật... - Nguyên nhân vô sinh phía nam: Do sự rối loạn xuất tinh: thường gặp liệt dương, có thể không xuất tinh hay khó xuất tinh. Các nguyên nhân này thường do tâm lý, do chấn thương hay một số bệnh hay thuốc gây nên. Do đường dẫn tinh: thường do tắc hay bán tắc đường dẫn tinh, làm không có hoặc rất ít tinh trùng khi xuất tinh, có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải. Tình trạng này thường gặp do bệnh nhầy nhớt, hay do viêm nhiễm đường sinh dục gây nên (bệnh lậu, giang mai, Chlamydia, lao, hay các bệnh nhiễm khuẩn khác...). Đối với các bệnh này, có thể dự phòng bằng tuyên truyền giáo dục cho các đối tượng có quan hệ tình dục lành mạnh hay có bảo vệ... Do số lượng hay chất lượng tinh trùng giảm: có thể do bẩm sinh hay do các bệnh mắc phải (viêm tinh hoàn do quai bị, do các vi khuẩn khác, chấn thương tinh hoàn, một số thuốc, hóa chất hay một số nghề nghiệp ảnh hưởng...). Cần lưu ý các trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh, bệnh không rõ nguyên nhân nhưng ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng cũng như số lượng tinh trùng, cần can thiệp càng sớm càng tốt. Do các bệnh vùng dưới (vùng điều tiết các hóc môn sinh sản) và tuyến yên có thẻ bệnh bẩm sinh hay mắc phải (u tuyến yên) ảnh hưởng đến chức năng của tinh hoàn. Một số phương pháp trong hỗ trợ sinh sản Sau khi các cặp vợ chồng bị vô sinh được khám và làm các thăm dò để tìm nguyên nhân, bác sỹ sẽ đưa ra các phương pháp hỗ trợ cho từng trường hợp cụ thể. Thứ nhất, kích thích sự phát triển của nang noãn: sử dụng thuốc uống hoặc tiêm tùy trường hợp cụ thể, sau đó người phụ nữ được theo dõi nang noãn đến khi nang noãn phát triển đến nột mức độ nhất định nào đó, thường nang noãn có đường kính 18-22mm. Thứ hai, làm rụng trứng: khi nang noãn đạt đến kích thước cho phép, bác sỹ có thể cho thuốc để làm cho nang noãn chín và vỡ, tạo ra một nang trứng có thể thụ tinh. Thứ ba, thụ tinh nhân tạo: trường hợp chất lượng tinh dịch của người chồng không tốt, hay do người vợ, bác sỹ có thể cho làm thụ tinh nhân tạo. Hiện nay người tiến hành lọc rửa tinh dịch để chọn lấy tinh trùng sống và khỏe, sau đó bơm thẳng vào buồn tử cung người vợ. Như vậy sẽ tránh được tinh trùng bị ảnh hưởng trong âm đạo và khó thâm nhập vào cổ tử cung của người phụ nữ. Đặc biệt trong trường hợp người chồng không có tinh trùng, có thể làm thụ tinh nhân tạo với tinh trùng của người cho. Nhưng trường hợp này cần có những thủ tục riêng và tuân thủ pháp luật. Thứ tư, thụ tinh trong ống nghiệm: là một tiến bộ lớn của ngành y tế, việc này đem lại cho nhiều người phụ nữ vô sinh tưởng như không thể có thai đã có thể sinh con. Thụ tinh trong ống nghiệm: người phụ nữ được dùng thuốc kích thích để có một số nang noãn, thường cần có số lượng nang lớn (khoảng 10 nang) sau khi số nang noãn này đủ lớn sẽ được chọc hút nang, và tiến hành cho tiếp xúc với tinh trùng để tiến hành thụ tinh. Sau khi thụ tinh, noãn được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm và phôi được đặt vào buồng tử cung của người phụ nữ. Các phôi còn lại có thể trữ lạnh để dùng cho lần sau. Trong một số trường hợp người phụ nữ không còn noãn như: suy buồng trứng, bị cắt buồng trứng, mãn kinh... trong một số điều kiện nhất định có thể xin noãn của người khác, nhưng việc này cần tuân thủ theo đúng pháp luật của từng nước. Thứ năm, các can thiệp bằng phẫu thuật nội soi: nội soi gỡ dính và tạo hình loa vòi tử cung trong các trường hợp dính tắc vòi do viêm hay do lạc nội tử cung. Có thể nội soi để cắt góc buồng trứng, hay làm giảm nang trứng trong các trường hợp buồng trứng đa nang... Thứ sáu, thuốc kích thích sản sinh tinh trùng: trong một số trường hợp tinh trùng giảm về số lượng và chất lượng, bác sỹ có thể dùng thuốc làm tăng số lượng và chất lượng tinh trùng. Tuy nhiên, chế độ nghỉ ngơi, ăn uống và sinh hoạt là rất quan trọng. Nhưng để cải tạo tinh dịch là rất khó khăn, vì chu kỳ sản sinh tinh trùng là 90 ngày. Thứ bảy, một số các can thiệp khác: phẫu thuật ghép tử cung trong một số trường hợp tử cung đôi, nong dính buồng tử cung bằng soi buồng tử cung, bóc nhân xơ tử cung...

(Theo Sống mới)

Việt Báo (Theo_24h)